ASP.NET kullanırken en sevdiğim kontrol Repeater kontrolüdür. Bana herşeyi istediğim gibi esnek bir şekilde düzenleme şansı tanır. Aynı mantıkla Silverlight 2.0 Beta 1 tarafına geçtiğimizde karşımızda ItemsControl çıkıyor. ItemsControl'e bağladığınız herhangi bir veri içerisindeki her Item'ın nasıl gözükeceği aynı Repeater içerisinde olduğu gibi bir ItemTemplate aracılığı ile karar verebiliyorsunuz. Ayrıca tüm bu Item'ların nasıl bir kontrol içerisinde ekrana yerleştirileceğini de belirleme şansınız var. Özünde ItemsControl tek başına herhangi bir görsellik barındırmıyor, herşeyi sizin tek tek ayarlamış olmanız şart.

Örneğimizde elimizde bulunan bir ürün listesini ItemsControl'e bağlayarak ürünlerin isimleri ile satış grafiklerini göstereceğiz. Bunu yaparken de Silverlight 2.0 ile beraber gelen DataBinding sistemini kullanacağız. İlk olarak gelin code-behind tarafından başlayalım ve ürün listemizi yaratacağımız ürün tipini tanımlayalım.

Public Class Urun

    Private PAdi As String

    Public Property Adi() As String

        Get

            Return PAdi

        End Get

        Set(ByVal value As String)

            PAdi = value

        End Set

    End Property

    Private PSatis As Integer

    Public Property Satis() As Integer

        Get

            Return PSatis

        End Get

        Set(ByVal value As Integer)

            PSatis = value

        End Set

    End Property

    Sub New()

    End Sub

    Sub New(ByVal adi As String, ByVal satis As Integer)

        Me.Adi = adi

        Me.Satis = satis

    End Sub

End Class

Gördüğünüz gibi aslında klasik bir .NET sınıfından farklı değil. Her zamanki gibi Urun sınıfımızı / tipini yarattık ve bu sınıf üzerinde bir liste üreterek ItemsControl'e bağlayacağız. Normal şartlarda olsa belki bir Generic.List kullanırdık oysa Silverlight 2.0 ile beraber bir ObservableCollection kullanacağız. Bunun tabi ki mantıklı bir nedeni var. ObservableCollection yapıları Silverlight 2.0 tarafında DataBind işlemleri için kullanıldıklarında Public bir ObservableCollection listesi bir defa herhangi bir kontrole bağlandıktan sonra sürekli organik bir bağ içerisinde kalıyor. Böylece eldeki liste üzerinde herhangi bir değişiklik kod tarafında yapıldığında otomatik olarak sonuç görsel öğelere de yansıyor. Biz de bu nedenle örneğimizde ObservableCollection listesi kullanacağız, böylece kod tarafında listede bir değişiklik yaptığımızda sonuç doğrudan görsel olarak ItemsControl'e yansıyacak.

Public Liste As New System.Collections.ObjectModel.ObservableCollection(Of Urun)

Private Sub Page_Loaded(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles Me.Loaded

    For x As Integer = 0 To 9

        Liste.Add(New Urun("Urun Adi " & x, Rnd() * 150))

    Next

    UrunlerControl.ItemsSource = Liste

End Sub

Gördüğünüz gibi aslında ObservableCollection'ların normal Generic.List'lerden kullanım açısından pek bir farkı yok. Biz örneğimizde rastgele ürünler ve satış rakamları yaratarak ürettiğimiz listeyi, adını UrunlerControl olarak koyduğumuz ItemsControl nesnesine ItemsSource özelliği üzerinden bağlıyoruz.

Gelelim XAML kodumuza...

<ItemsControl Margin="27,8,44,8" x:Name="UrunlerControl">

    <ItemsControl.ItemTemplate>

        <DataTemplate>

          Her bir yaratılan öğenin görsel tanımı buraya gelir.

        </DataTemplate>

    </ItemsControl.ItemTemplate>

    <ItemsControl.ItemsPanel>

        <ItemsPanelTemplate>

            Tüm yaratılan öğelerin içerisine yerleştirileceği ortamı tanımlar.

        </ItemsPanelTemplate>

    </ItemsControl.ItemsPanel>

</ItemsControl>

Yukarıdaki ItemsControl içerisinde toplamda iki farklı Template bulunuyor. Bunlardan ilki ItemTemplate içerisinde DataTemplate. ItemsControl'e bağladığımız verideki her biri Urun için bir adet DataTemplate oluşturulacaktır. Bu sistemi ASP.NET'teki Repeater içerisinde ItemTemplate yapısına benzetebiliriz. Tüm bu yaratılan DataTemplate'lar ise ItemsPanel içerisinde ItemsPanelTemplate'ta tanımlanmış görsel yapının içerisine oturtulacaktır. ItemsControl'un kendine ait bir görsel yapısı olmadığı için aslında ItemsPanelTemplate bu yapıyı oluşturuyor olacak.

Biz örneğimizde ana yapı olarak bir StackPanel kullanacağız ve ItemsPanelTemplate içerisinde içindeki nesneleri dikey hizalamaya ayarlanmış bir StackPanel bulunacak.

    <ItemsControl.ItemsPanel>

        <ItemsPanelTemplate>

            <StackPanel Orientation="Vertical"></StackPanel>

        </ItemsPanelTemplate>

    </ItemsControl.ItemsPanel>

Diğer yandan üretilecek olan her biri Urun'un görselliği için de DataTemplate içerisinde bir TextBlock bir de Rectangle kullanacağız. DataTemplate içerisine sadece bir element yerleştirebildiğimiz için bir ContainerElement olarak yine StackPanel kullanacağız. Bu sefer her bir Urun için oluşturulacak olan StackPanel'ler kendi içlerindeki nesneleri yatay olarak hizalayacaklar. Böylece StackPanel'ler içerisindeki TextBlock ve Rectangle'lar yan yana duracaklar.

    <ItemsControl.ItemTemplate>

        <DataTemplate>

          <StackPanel Orientation="Horizontal">

                <TextBlock/>

                <Rectangle Height="30" Fill="#FFFF0000"/>

            </StackPanel>

        </DataTemplate>

    </ItemsControl.ItemTemplate>

Amacımız TextBlock içerisinde ürünün adını gösterirken ürün satış rakamına göre Rectangle'ın da genişliğini ayarlayarak genişliğine göre ürünlerin yanında bir satış grafiği göstermek. Bu durumda hemen Silverlight 2.0'a özel DataBind sistemini kullanarak TextBlock'un Text özelliğini ItemsControl'a aktarılan verilerin Adi özelliğine, Rectangle'ın Width özelliğini de Satis değerine bağlamamız gerekiyor.

          <StackPanel Orientation="Horizontal">

                <TextBlock Text="{Binding Adi}"/>

                <Rectangle Height="30" Width="{Binding Satis}" Fill="#FFFF0000"/>

            </StackPanel>

İşimiz tamamlandı. Artık uygulamamızı çalıştıracak sonucu görebiliriz. Fakat onun öncesinde gelin sürekli ürünlerin listesini değiştiren bir de Düğme ekleyelim uygulamamıza ve elimizdeki ObservableCollection yapısındaki ürün listesini sürekli değiştirsin. Düğmemizin arkaplandaki koduna aşağıdaki satırları yazmamız yeterli olacaktır.

Private Sub Dugme_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles Dugme.Click

    Liste.Clear()

    For x As Integer = 0 To 9

        Liste.Add(New Urun("Urun Adi " & x, Rnd() * 150))

    Next

End Sub

Yukarıdaki kod içerisinde ObservableCollection listemizi temizliyor ve tekrar ürünler ekliyoruz. Herhangi bir şekilde tekrar DataBind işlemi yapmasak da söz konusu işlemlerin sonucu ItemsControl'ün görsel arayüzüne yansıyor.

Uygulamamızın tam XAML kodunu aşağıda inceleyebilirsiniz.

<UserControl x:Class="SilverlightApplication8.Page"

    xmlns="http://schemas.microsoft.com/client/2007"

    xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml"

    Width="400" Height="300">

  <Grid x:Name="LayoutRoot" Background="White">

    <ItemsControl Margin="27,8,44,8" x:Name="UrunlerControl">

      <ItemsControl.ItemTemplate>

        <DataTemplate>

          <StackPanel Orientation="Horizontal">

            <TextBlock Text="{Binding Adi}"/>

            <Rectangle Height="30" Width="{Binding Satis}" Fill="#FFFF0000"/>

          </StackPanel>

        </DataTemplate>

      </ItemsControl.ItemTemplate>

      <ItemsControl.ItemsPanel>

        <ItemsPanelTemplate>

          <StackPanel Orientation="Vertical"></StackPanel>

        </ItemsPanelTemplate>

      </ItemsControl.ItemsPanel>

    </ItemsControl>

    <Button Height="30" HorizontalAlignment="Right" Margin="0,0,17,8" VerticalAlignment="Bottom" Width="70" Content="Yenile" x:Name="Dugme"/>

  </Grid>

</UserControl>

Code-Behind kısmındaki VB kodumuz da bu şekilde;

Partial Public Class Page

    Inherits UserControl

    Public Sub New()

        InitializeComponent()

    End Sub

    Public Class Urun

        Private PAdi As String

        Public Property Adi() As String

            Get

                Return PAdi

            End Get

            Set(ByVal value As String)

                PAdi = value

            End Set

        End Property

        Private PSatis As Integer

        Public Property Satis() As Integer

            Get

                Return PSatis

            End Get

            Set(ByVal value As Integer)

                PSatis = value

            End Set

        End Property

        Sub New()

        End Sub

        Sub New(ByVal adi As String, ByVal satis As Integer)

            Me.Adi = adi

            Me.Satis = satis

        End Sub

    End Class

    Public Liste As New System.Collections.ObjectModel.ObservableCollection(Of Urun)

    Private Sub Page_Loaded(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles Me.Loaded

        For x As Integer = 0 To 9

            Liste.Add(New Urun("Urun Adi " & x, Rnd() * 150))

        Next

        UrunlerControl.ItemsSource = Liste

    End Sub

    Private Sub Dugme_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles Dugme.Click

        Liste.Clear()

        For x As Integer = 0 To 9

            Liste.Add(New Urun("Urun Adi " & x, Rnd() * 150))

        Next

    End Sub

End Class

Silverlight 2.0 Beta 1 ile beraber gelen bu DataBind özellikleri aslında WPF tarafından tanıdık olsa da Cross-Platform olarak istemci tarafında bu işlemleri yapabiliyor olmak gerçekten heyecan verici.

Hepinize kolay gelsin.