Silverlight ile DVD ve CD arayüzleri hazırlamak!

10.03.2010

4501

DVD veya CD arayüzleri hala bilgisayar dünyasında ciddi bir yere sahip. İçeriğin paylaşımı adında internet ciddi bir yol almış olsa da hala CD ve DVD medyalarını kullanarak içeriğin dağıtımı bazı senaryolarda çok daha işlevsel olabiliyor. Bu gibi durumlarda doğal olarak bir arayüz ile söz konusu içeriği bir CD veya DVD içerisinde sunmak gerekiyor. Peki bu arayüzü geliştirmek için hangi teknolojileri kullanabiliriz?

Gelin beraberce sıralayalım;

HTML - Pufff!
Flash - ActionScript? Pufff!
WPF - .NET Framework yükletmek? Puff!
Silverlight - Oley! İşte bu!

Şaka bir yana :) aslında bir CD veya DVD arayüzü geliştirirken ihtiyacımız olan şey hem arayüz içerisinde her tür data işlemini yapabilimek hem de güzel bir arayüz tasarlayabilmektir. Varsayalım bir ürün kataloğu yapıyorsunuz, büyük ihtimal ile söz konusu ürünler arasında arayüzde arama da yapılabilmelidir. İşte ufak da olsa bir programlama noktası karşımızda. Olabildiğince rahat programlamak ve bildiğimiz bir dili kullanmak önemli. HTML ile JavaScript veya Flash ile ActionScript bir .NET developer için çok da ferah bir gelecek vaadetmeyecektir. Ayrıca HTML ile zaten güzel bir arayüz, zengin bir kullanıcı deneyimi sağlamak da pek mümkün değil.

Alternatiflerden bir diğeri WPF olabilir ve aslında çok da güzel olur. Fakat bu sefer de .NET Framework gereksinimi ile karşı karşıya kalıyoruz. Eh hadi DVD'nin içine koyalım ama insanların bir DVD arayüzünü görebilmek için .NET Framework kurup (en az 5dk) makinelerine restart atacaklarından emin misiniz?

Tüm bu senaryonda en güzeli Silverlight! Hem bildiğimiz VB, C# hem Expression Blend ile süper kullanıcı deneyimi hem de 4MB Runtime ve 5 saniye yükleme süresi. Hem MAC desteği de var! Eh gönül daha ne ister?

Tamam da şimdi tarayıcıda açtırmak da pek hoş olmuyor!

Kesinlikle! Bir CD veya DVD arayüzünün tarayıcı içerisinde açılması benim en uyuz olduğum noktalardan birisidir özünde. Neden mi? Çünkü ister istemez bir web sitesi hissiyatı yaratıyorsunuz ve en azından bende "çok uğraşılmamış" efekti oluşturuyor. Yani "adamlar web sitesi yapıp koymuş DVD'ye!" gibi abuk bir yorumun gelmesi olasılığı ciddi yüksek. O nedenle tarayıcıdan kurtulmamız gerek.

HTML Application = HTA!

HTA'larla ilk tanışdığımda "İşte bu" demiştim :) Sanırım SQL 2000'in yükleme CD'sinin arayüzünde görmüştüm. Arayüz ilgimi çekmişti çünkü bir tarayıcı gibi içinde HTML olduğunu hissetmiş fakat ortada bir tarayıcı görmemenin de şaşkınlığını yaşamıştım. Sonra biraz CD'yi karıştırınca HTA'larla tanıştım. HTA aslında HTML vs bir scripting dili ile yazılabilir uygulamalar şeklinde tanımlanabilir. Bu uygulamalar "Microsoft HTML Applicatio Host" adında özel bir uygulama tarafından Windows içerisinde host edilir. Arka planda Internet Explorer kullanılır fakat kullanıcılar bunu görmez. HTA uzantılı bir dosya rahatlıkla Notepad ile açılabilen birer HTML dosyasıdır aslında.

[HTA]

<HTML>

<head>

<TITLE>

Internet Explorer 8 -DVD

</TITLE>

<HTA:APPLICATION

APPLICATIONNAME="IE8DVD"

MAXIMIZEBUTTON="no"

MINIMIZEBUTTON="no"

SINGLEINSTANCE="yes"

ICON="setup.ico"

SCROLL="no" />

</HEAD>

window.resizeTo(820,640);

window.moveTo((screen.width - 820) / 2, (screen.height - 640) / 2);

</script>

</body>

</html>

Yukarıda gördüğünüz kod basit bir HTA dosyasının içeriği. Aslında içerisinde pek birşey yok. İlk anlamamız gereken şey aslında bir HTML ile çalışıyor olduğumuz. Tabi biz arayüzü oluşturmak için HTML değil Silverlight kullanacağız. Önemli olan ilk şey tabi ki dokümanın TITLE kısmını ayarlamak çünkü bu uygulamanızın açılan penceresinin başlığı olacak. Aşağıda gördükleriniz ise uygulama parametreleri.

[HTA]

<HTA:APPLICATION

APPLICATIONNAME="IE8DVD"

MAXIMIZEBUTTON="no"

MINIMIZEBUTTON="no"

SINGLEINSTANCE="yes"

ICON="setup.ico"

SCROLL="no" />

Uygulamanın açılacağı pencerede pencereyi büyütme, küçültme vs gibi düğmeleri isteyip istemediğinizi belirtebilir hatta uygulamanın tek oturumunun olmasını da yukarıdaki parametreler ile sağlayabilirsiniz. Uygulama ikonunu da ayarladıktan sonra önemli noktalardan biri Scroll özelliği NO şeklinde set etmek. Malum biz bu HTML içerisinde arayüz olarak Silverlight koyacağımız için zaten gerekli scroll işlemlerini de SL içerisinde halledebiliriz.

[HTA]

window.resizeTo(820,640);

window.moveTo((screen.width - 820) / 2, (screen.height - 640) / 2);

</script>

Yukarda basit bir JavaScript kodu görüyorsunuz. Bu kod uygulamanızın penceresinin boyutunu ayarlayacağı gibi pencerenin de ekranın tam ortasında gözükmesini sağlayacaktır. HTA'lar içerisinde hem JavaScript hem VBScript kullanabilirsiniz. Her script ait olduğu nesneye for özelliği ve ait olduğu nesnenin hangi event'ını dinleyeceğine de event parametresi ile bağlanır.

Bu noktadan sonra tabi ki sizin ilk olarak Silverlight uygulamanızı hazırlamanız gerek. Arayüz olarak kullanılacak Silverlight uygulaması hazırlandıktan sonra bu HTA içerisine uygun şekilde yerleştirilebilmesi çok önemli.

[HTA]

<HTML>

<head>

<TITLE>

Internet Explorer 8 -DVD

</TITLE>

<HTA:APPLICATION

APPLICATIONNAME="IE8DVD"

MAXIMIZEBUTTON="no"

MINIMIZEBUTTON="no"

SINGLEINSTANCE="yes"

ICON="setup.ico"

SCROLL="no" />

</HEAD>

</object>

</div>

window.resizeTo(820,640);

window.moveTo((screen.width - 820) / 2, (screen.height - 640) / 2);

</script>

Dim objShell

Dim lngReturn

on error resume next

set objShell = CreateObject( "WScript.Shell" )

lngReturn = objShell.Run ("Silverlight.2.0.exe", 4, 1)

set objShell = Nothing

document.execCommand("Refresh")

</SCRIPT>

</body>

</html>

İşte esas noktaya geldik. Yukarı gördüğünüz OBJET tagları klasik bir SL uygulamasının bir HTML sayfaya yerleştirildiği taglardan farklı değil. Bir tek minik fark var o da OBJECT tagları içindeki HTML kodu! Hatırlarsanız tarayıcılar eğer OBJECT taglarını render edemezse içlerindeki HTML'i gösteriyorlardı. Bu gibi bir durumda Silverlight hedef makinede yüklü değilse bu demektir de tarayıcı OBJECT taglarını render edemeyecek bir OBJECT içerisindeki HTML'i kullanıcıya gösterecek.

[HTML]

Yukarıdaki şekilde güzel bir resim Silverlight yüklü değilken gösterilecek resim olarak seçilebilir. Tabi bu resmin tasarımında kullanıcıya uygun mesajı bir metin olarak göstermeniz şart. Diğer yandan bu resim nesnesinin fare ile üzerine geldindiğinde el işareti gösterilmesi için uygun CSS'in kullanılması da gerekiyor. Son olarak bu IMG'ye bir de ID veriyoruz çünkü bu resme tıklandığında Silverlight Runtime yüklemesini başlatmalıyız!

[VBScript]

Dim objShell

Dim lngReturn

on error resume next

set objShell = CreateObject( "WScript.Shell" )

lngReturn = objShell.Run ("Silverlight.2.0.exe", 4, 1)

set objShell = Nothing

document.execCommand("Refresh")

</SCRIPT>

Yukarıda bir VBScript kodu görüyorsunuz. Silverlight Runtime yüklemesine ait EXE dosyasının HTA ile aynı klasöre koyduktan sonra uygun zamanda yüklemeyi başlatmak şart. Bunun için bir Shell nesnesi yaratarak yüklemeyi başlatabiliyoruz. Yükleme bitince de sayfaya Refresh atıyoruz böylece kullanıcı yüklemeyi yaptıktan sonra ekranı kapatıp açmadan hemen arayüzü görebiliyor. Bu scriptin FOR ve EVENT özelliklerine bakarsanız bizim bir önceki adımda yarattığımız IMG nesnesinin onclick durumunda çalışacağını görebilirsiniz.

Diskten birşey çalıştırmak istersek?

Biliyorsunuz Silverlight'ın çalıştığı makinedeki diske erişimi yok. Bunun nedeni Silverlight'ın çalıştığı yer olan tarayıcı içerisindeki alandan yani bir web sitesinden de hedef makinedeki diske ulaşamıyor olmamız. HTA'lar bu konuda biraz farklılar. HTA'larda rahatlıkla diske erişebilirsiniz. Aslında bir önceki örnekte biz bu işi zaten yapmadık mı? HTA içerisinden gidip Silverlight Runtime'ı yüklemek demek harici bir EXE'yi çalıştırmak demek değil mi? Aynen öyle. Peki biz bunu Silverlight içerisinden nasıl yapabiliriz?

Silverlight içerisinde çıkıp VBScript'e ulaşıp, parametre göndererek VBScript ile de diske erişebiliriz.

[VBScript]

sub Getir(byval address)

Dim objShell

Dim lngReturn

on error resume next

set objShell = CreateObject( "WScript.Shell" )

lngReturn = objShell.Run (address, 4, 1)

set objShell = Nothing

end sub

</SCRIPT>

Yukarıda gördüğünüz VBScript metodu tek bir parametre alarak Shell nesnesi yaratıp parametreden gelen adresi diskte çalıştırmaya çalışıyor. Bu durumda biz bu metodu Silverlight tarafından çağırıp uygun parametreyi verebilirsek işlem tamamlanmış demektir.

[VB]

Private Sub btnSource_Click(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles btnSource.Click

System.Windows.Browser.HtmlPage.Window.Invoke("Getir", New String("samples/Hedehodo.exe"))

End Sub

İşte bu kadar basit. Silverlight'tan DOM'a çıkarak Getir adındaki metodumuzu çalıştırıp bir de String parametre gönderiyoruz. Söz konusu String parametre aslında çalıştırmak istediğimiz uygulamanın HTA dosyasının bulunduğu yere göre relative Uri'sini içeriyor. Böylece bu parametre VBScript'e aktarılacak, oradan da Shell üzerinden çalıştırılabilecek.

Süper değil mi?

Şimdi yapabileceklerinizi bir düşünün :) Silverlight uygulaması içerisinde yapabildiğiniz herşey bir anda bir DVD arayüzüne dönüştürülebiliyor. SaveFileDialog, OpenFileDialog, Socket bağlantılar!, Desktop moduna geçip makineye anında yükleme yapabilmek! ve daha bir çok Silverlight özelliğini bir anda kullanabilir hale geliyorsunuz! Bu gerçekten muhteşem!

Yazar Hakkında

Daron Yöndem

daron.yondem.com

DEVELOAD Yazılım şirketi kurucusu Daron Yöndem ASP.NET alanında aldığı MVP ünvanını son üç yıldır Silverlight alanında devam ettirmektedir. Microsoft Regional Director ünvanına da sahip olan Daron Yöndem’e 2009, 2010 ve 2011 yıllarında Microsoft tarafından “Gold Global Impact Award” ödülü verilmiştir. Microsoft TechEd, PDC, DevReach, Microsoft DevDays gibi uluslararası konferanslarda konuşmacı olan Daron Yöndem INETA (International .NET Association) Orta-Doğu Afrika Bölge Başkanlığı görevini sürdürürerek 262.000’i aşkın üyesi olan 58 sosyal topluluğa destek vermektedir. Üç Türkçe, üç İngilizce kitabı olan Daron Yöndem’in Wrox Publishing gibi uluslararası yayınevlerinden kitapları bulunmaktadır.

Yazar Hakkında

Sosyal Medya

0 Yorum

Yorum Yaz / Soru Sor

Son Yorumlar

En Güncel Sorular

En Son Cevap Verilen Sorular

Twitter

En Çok Okunanlar

Sponsorlar