ADO.NET &  BAĞLANTI YÖNETİMİ

 (CONNECTİON MANAGEMENT )

Merhaba değerli Yazılımcı / Programcı arkadaşlar,

Önceki yazılarımızda ADO.NET’in gizemli dünyasına giriş yaparak, ADO.NET içerisinde kullanılan veri erişim sınıflarını, bağlantılı ve bağlantısız veri yönetimini ayrı ayrı yazılar şeklinde incelemiştik. Bu yazımızda ise ADO. NET’i projelerimize dâhil ettiğimiz ve veri tabanı yönetimlerinde en çok kullandığımız Veri tabanından veri görüntüleme, veri ekleme, veri güncelleme ve silme gibi işlemleri yine detaylarıyla örnek projelerimiz ve uygulamalarımız çerçevesinde inceleyeceğiz.

Evet, arkadaşlar dilerseniz bahsettiğimiz bu işlemlerin anlatımına geçmeden önce sizlere anlatmak ve göstermek istediğim birkaç şey olacaktır. Yazımızın başlığına dikkat ettiyseniz eğer anlatmak istediğim şeylerden biri; Bağlantı yönetimi (Connection Management) konusundan bahsetmek istiyorum.

Peki, nedir bu Bağlantı Yönetimi (Connection Management ) ? Ve Ne işimize yarayacak? Sorduğumuz bu sorulara cevap arayarak, ileride anlatacaklarımız için kafamızda bazı şeylerin oturmasını sağlayacağız.

Bağlantı Yönetimi ;Kısaca bağlantıyı açmak , kapatmak ve bağlantı durumlarını kontrol etmektir.

Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz gibi, veritabanına bağlantı kurmak için bağlantı cümlemizi yazdıktan sonra Connection nesnesinin en önemli iki metodundan biri olan Open Metodu ile bağlantıyı kuruyorduk, diğer metot olan Close Metodu ile veritabanı ile bağlantımızı kesme yâda kapatma işlemini gerçekleştiriyorduk.

Ve yine şunu demiştik, Close metodu ile bağlantıyı kapatmamızın sebebi ise kullanılmayan bağlantıları kapatarak, kaynak (source) tüketimini azaltıyorduk. Bu da bize daha performanslı bir bağlantı gerçekleştirme işlemi sağlamış oluyor.

Yine sizlerle paylaşmak istediğim diğer bir konu ise bağlantı cümlesini kurduğumuzda , sizlerle değişik biçimlerde yazılabilecek bağlantı cümleleri olduğunu söylemiş ve daha fazla örneği incelemeniz için (www.connectionstrings.com ) web sitesine göz atmanızı dile getirmiştim. Bu bağlantı cümleleri içinde kullanacağımız Timeout parametresini kullanmak istersek, Timeout parametresi ,Open Metodu için yazdığımız uygulama ile veri kaynağı (data source) arasındaki bağlantıyı belirtilen süre içinde kurmaya çalışan bağlantı cümlesi parametresidir. Genellikle, eğer herhangi bir değer atanmamış ise varsayılan değer olarak 15 sn atanır. Elbette ki, bu değeri bizlerde manüel olarak atayabiliriz.

Bağlantı yönetiminin en önemli özelliklerinden beri hiç kuşkusuz hatasız bir bağlantı kurup ve bu bağlantıyı sonlandırmaktır. Birçok uygulama geliştiricisinin düştüğü hatalardan biride uygulama içinde verimli yönetilmeyen bağlantının hata üretmesidir.

İyi Programlama Alıştırması:

Peki, bu nasıl bir hatadır ve ne gibi şeylerden ötürü kaynaklanıyordur. Bu sorumuza cevap olarak şunu diyebiliriz.

Cevap:  - Daha önce uygulama içinde Open metodu kullanarak açtığımız bağlantıyı kapatmadıysak ve yeniden bir bağlantı açmaya çalıştıysak uygulamamız hata üretecektir. Ama kapattığımız bir bağlantıyı yeniden kapatmamız durumunda uygulamamız hata üretmeyecektir.

Hemen bazı arkadaşların aklına bu soru gelmiş olabilir.

Peki, Open metodu ile açılan bağlantı kapatılmadığında kendiliğinden kapatılmıyor mu?

Cevap olarak şunu diyebiliriz ki, Open metodu ile açılan bağlantılar kapatılmaması durumunda “Garbarage Collector” yani Türkçe ifade biçimiyle “Çöp Toplayıcı” diye adlandırdığımız bu sistem devreye girerek kapatılmamış bağlantıyı kapatmış olur. Çöp toplayıcı tarafından kapatılan bağlantımızın değişkeni geçici olarak memoride yer kaplamasına sebep olur.

NOT:  birçoğumuzun duyduğu Dispose metodu da uygulamalarımızın bağlantı nesnesini kapatmak için kullanılabilen bir metottur.

Gerekli bilgileri verdikten sonra dilerseniz şimdi sizlerle hem VB.Net hem de C#.Net ortamında gerçekleştireceğimiz bir bağlantı yönetim türünü inceleyelim:

Örneğimizde;
myDataAccess adlı veritabanımız üzerinde Open ve Close metodlarının kullanımı gösterilmiştir.

   Vb.Net ile kodlarımız aşağıdaki gibidir:

  C#.Net ile ilgili kodlarımız ise aşağıdaki gibi olacaktır :

Şimdi, bu noktada vurgu yapmak istediğim önemli konulardan biri şudur :
Open ve Close Metodları arasında veritabanı ile ilgili işlemlerimizi yaptığımızda Open Metodu ile Data Source  yani Veri Kaynağı açılırken, bazı çalışma zamanı hataları (run time error) dediğimiz hatalardan dolayı bağlantılarımız açılamayabilir ve yazmış olduğumuz uygulamamız bize bazı hatalar üretecek pozisyona gelebilir.

Peki,  bu Run Time Error (Çalışma Zamanı Hataları ) ne gibi şeylerden kaynaklanıyor olabilir? Diye bir soru aklınıza takılabilir. Cevap olarak; bizler bu hataların kaynaklanma sebeplerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

-         Serverımızın bulunamamasından

-         Var olan Veritabanımızın bulunamamasından

-         Login işlemlerimizi yaparken hatalı Kullanıcı adı ve Parola’nın girilmesinden

-         Sistemimizin Donanım(Hardware) ve Yazılımından(Software) kaynaklanabilir…

Soru: Peki, oluşabilecek hataları düzeltmenin veya yakalamanın bir yolu yok mudur?

Cevap: Elbette ki, bu hataları yakalamanın bir yolu vardır. Try, Catch ve Finally deyimlerini kullanarak bir kod bloğunu oluşabilecek hatalardan korumuş oluruz.

Şimdi bu açıklamanın hemen ardından sizlerle Bu TRY, CATCH ve FINALLY deyimlerinin ne işe yaradığını ve her birinin kod bloğu içindeki işlevlerini irdeleyelim.

TRY bloğu içinde:

-         Yazacağımız kodlar hata üretebilecek kodlardır.

Örnek: Tüm veritabanı işlemlerimizin yazılacağı blog’dur.

CATCH bloğu içinde:

-         Uygulamamızın ürettiği hataları tiplerine göre sıralı bir şekilde işleyen deyimdir.Bu blog içine yazacağımız kodlar,bu blog vasıtasıyla yakaladığımız hataya göre yapılacak işlemlerimizdir.

Örnek: Uygulamamızı çalıştırdığımız zaman, bağlantının açılmadığı durumda veritabanı işlemlerini gerçekleştirmeye çalıştığımız zaman bizlere bağlantının açılması noktasında uyarı bildiren mesaj kutusudur.

FINALLY bloğu içinde:

-         Uygulamamız içinde Try ve Catch deyimlerinden herhangi biri çalıştıktan sonra çalışan bir deyimdir. Bu blok içinde yazacağımız kodlar, hem hatanın üretildiği hem de üretilmediği iki farklı durumda da dikkate almamız gereken işlemlerdir.

Örnek: Uygulamamızın bağlantısının kapatılması da her iki durumda da yapılması gereken bir işlemdir.

Uygulamaya ilişkin yukarıdaki örneğimize uygun bir şekilde TRY,CATCH ve FINALLY blogları arasına üretilebilecek hatalardan koruyan örnek kodlarımızı yine hem VB.Net hem de C#.Net kod ortamında gösterelim:

C#.Net ile ilgili kodlarımız aşağıdaki gibidir:

----------------------------------------------------------

Vb.Net ile ilgili kodlarımız ise aşağıdaki gibi olacaktır:
---------------------------------------------------------------------

BAĞLANTI DURUMLARININ KONROL EDİLMESİ

Evet, arkadaşlar yukarıdaki örneklerimizden de anlaşıldığı gibi TRY CATCH ve FINALLY deyimleriyle olası oluşabilecek hataları önlemiş olduk. Peki, bağlantı durumlarımızı kontrol etmemiz gereken yerde neler yapmamız gerekir. Dilerseniz şimdide buna bir göz atalım:

Önceki yazılarımızda kullandığımız bazı örneklerimizde aslında bağlantı yönetimimizi ve bağlantı kontrol biçimini göstermiştik fakat üzerinde durmamıştık. Çünkü önceki yazılarımızın ana konusu bağlantı cümlesi kurmak ve bağlantı cümlesi ile ilgili işlemlerimizi gerçekleştirmek idi.

Bağlantı durumumuzu kontrol etmek için ise bağlantı sınıfının State özelliğine başvururuz.

State özelliği ile yapacağımız bağlantı kontrollerinde bu özelliğin alabileceği bazı değerler vardır. Kullanışlı olan bu değerleri bir tablo halinde listeleyecek olursak:
 

Connection Nesnesinin(Bağlantı Nesnesinin) State Özelliğinin Değerleri

Yukarıdaki örneklerimizde açık bir şekilde görebiliriz. Yine işlemlerimizi yukarıdaki örnekler üzerinden yürütürsek: Bağlantı nesnesinin kontrolünü state özelliği ile kontrol ediyorduk. Örneğimize ilişkin C# ve Vb.Net kodları aşağıdaki gibidir.

C#.Net Kodlarımız aşağıdaki gibidir:
---------------------------------------------

VB.Net Kodlarımız ise aşağıdaki gibi olacaktır:

ÖNEMLİ NOT: Bağlantı nesnelerinin (Connection nesnesi) durumu değiştiği zaman StateChange olayı tetiklenmiş olur. Bu olay ile bağlantının hangi durumlarda açılıp kapandığı öğrenilebilir.

Peki, bu durumu StateChange olayı ile öğreniyorsak, bağlantımızın eski ve yeni durumlarını hangi parametre veya parametreler ile öğrenebiliriz gibi bir soru gelebilir aklınıza. İşte bağlantımızın yeni ve eski durumunu ise StateChangeEventArgs parametresi ile öğrenebiliyoruz.

Bu parametreye ilişkin iki özelliği vardır. Bu özellikleri açıklamalarıyla birlikte aşağıdaki tablodan görebilirsiniz.

Vb.Net kodlarımız aşağıdaki gibidir:

C#.Net kodlarımız ise aşağıdaki gibi olacaktır

---------------------------------------------------------------------------------------------------------
public void DurumRapor(object sender, StateChangeEventArgs e)
{
    Interaction.MsgBox("Bağlantı" + e.OriginalState.ToString() + "Durumundan" + e.CurrentState.ToString() + "Durumu olarak değişti");

}

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Şeklindedir.

Bugünlükte bizden bu kadar diyor ve makalemizin sonuna gelmiş bulunuyoruz. Kafanıza takılan soru işaretleri var ise mail yoluyla sorularınızı iletebilirsiniz.

Yazılım ve Programlama aşkı ile tutuştuğumuz bir sonraki yazımızda görüşmek dileğiyle.

NOT:
Bu makalemizde de gerek yerli gerek yabancı kaynakları tarayarak ve gerek kendi bilgi ve tecrübelerimizden kattığımız Programlama dünyasında ADO. NET ile bağlantı yönetimi ve bağlantılarımızın kontrol durumunu hem Vb.Net hemde C#.net kod ortamında örneklendirerek paylaşmış olduk. Programlama dünyasının bu büyülü dünyasına adım atan arkadaşlara yol gösterici olması amacıyla faydalı olması dileğiyle. Bir sonraki makalemizde görüşmek dileğiyle şimdilik hoşça kalın.
 

Kaynak:   Visual Basic 2010 How to program ,Deitel
                 Software Professional 2 , 2005, Bilge Adam
                 Muhammed ÖNAL,2012 .NET languages & Examples

Saygılarımla;

Muhammed ÖNAL
Bilgisayar Mühendisi
RFID Sistemleri Uzmanı
BT Yönetişimcisi

Blog:  http://www.muhammedonal.com
Web : http://www.yazilimdilleri.net

Copyright © Muhammed ÖNAL , 2012