Katmanlı mimari; özellikle, yazılım dünyasına yeni merhaba diyen kişiler tarafından vakit kaybı olarak görülse de, iş yükünü parçalara ayırarak, bizlere daha verimli ve kolay müdahale edilebilen yapı sunar. N-tier Architecture veya N-layer Architecture olmak üzere iki farklı biçimde de adlandırılabilir.

Katmanlı mimari kullanımı; zamandan tasarruf ettirir, kod parçalarının sade ve anlaşılır olmasını sağlar, katmanları framework haline getirerek farklı projelerde kullanma imkanını sunar, hata riskini azaltır, değişiklikleri merkezi olarak tek bir noktadan yapmamıza olanak sağlar.

Katmanları oluştururken kaybedilen zaman, proje şekillendikten sonra ortaya çıkacak olası düzenlemelerde ve hatalarda fazlasıyla telafi edilebilir. Örneğin; proje bitiminde sunucu değiştirmek zorunda kaldığımız bir senaryoda, değişiklikler katmanlı mimari ile kısa sürede gerçekleştirilir. Aksi durumda ise bağlantı tanımladığımız her noktayı özel olarak güncellememiz gerekir. Burada harcanan zaman ise, projenin büyüklüğü ile doğru orantılı olarak artar.

Yazdığımız kodların sade ve anlaşılır olması, projeyi devralan yada yeni katılan yazılımcılar için büyük avantajdır. Projenin kaldığı yerden sorunsuzca devam edebilmesi için sade ve anlaşılır olması her zaman bir artıdır.

Proje içerisinde oluşturmuş olduğumuz class dosyalarını, farklı projelerde de kullanabilmekteyiz. Önceden yazmış olduğumuz  yapıları tekrar tekrar yazmak yerine, kütüphanemizdeki class dosyalarından yararlanarak, hem zamandan, hem proje maliyetinden tasarruf etmiş oluruz.

Hata olasılığımız minimum seviyelere iner. Yazdığımız kodlar sade ve anlaşılır olduğu için hatalarımızı kolaylıkla tespit etme ve tek bir noktadan yapacağımız değişiklikle telafi etme imkanına kavuşuruz.

Güvenlik faktörü de önemli bir kriterdir. Bir katmanda yazdığımız verilerin diğer katmanda görünmemesi güvenlik açısından önemli bir gelişmedir. Bu duruma yine veri katmanından örnek verelim: Veritabanı giriş bilgilerimiz, yalnızca veri katmanından değiştirilebilir ve diğer katmanlardan görüntülenemez.

Katmanlı mimari temel olarak 3 katmandan oluşur.

• Sunum Katmanı (Presentation Tier)
• İş Katmanı (Business Logic Tier)
• Veri Katmanı (Data Tier)

Proje büyüklüğüne göre çeşitli katmanlarda kullanılabilir. Bu katmanlara da birkaç örnek vermeden geçmeyelim.

• Entity Tier
• Exception Tier
• ServiceTier
• Security Tie

Barış Arıburnu

Yazılım Mühendisi

barisariburnu@gmail.com

www.barisariburnu.com