Silverlight 3.0 içerisinde görsel veri validasyonu.

10.03.2010

4555

Silverlight içerisinde veri validasyonu konusunda validasyon kontrollerimiz yok gibi gözükse de aslında arka planda işimize yarayabilecek ilginç bir sistem var. Bu sistemi hem tasarımcı hem de yazılımcı beraber kullanırlarsa ortaya çok güzel sonuçlar çıkabilir. Bu yazımızda nesne bazlı veri validasyonunu nasıl yapabiliriz konusuna göz atacağız.

Hemen örneğimize başlama yoluna uygulamamızın ekranına bir DataGrid koyalım. Bir sonraki adımda uygun nesneleri yaratarak bu Grid'e bağlayacağız sonrasında da Grid içerisinde hücre başına validasyon yapmaya çalışacağız.

[XAML]

<UserControl xmlns:data="clr-namespace:System.Windows.Controls;assembly=System.Windows.Controls.Data"

x:Class="SilverlightApplication81.MainPage" xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation"

xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml" Width="400" Height="300">

<data:DataGrid x:Name="myGrid"></data:DataGrid>

</Grid>

</UserControl>

Görsel tarafı en azından şimdilik hallettiğimize göre hemen veri tarafına geçip işimizi görecek kadar örnek veri yaratalım. İlk olarak verimiz içerisinde her nesneyi tanımlayacak olan Urun sınıfını hazırlıyoruz.

[VB]

Public Class Urun

Private PAdi As String

Public Property Adi() As String

Get

Return PAdi

End Get

Set(ByVal value As String)

PAdi = value

End Set

End Property

Private PSatis As Integer

Public Property Satis() As Integer

Get

Return PSatis

End Get

Set(ByVal value As Integer)

PSatis = value

End Set

End Property

End Class

Göreceğiniz üzere Urun sınıfının sadece iki tane Property'si var. Bunlardan biri ürünün adını taşırken diğeri ise toplam satış rakamını taşıyacak. Bu sınıfımızdan bir liste yaratarak rastgele urunler ekleyip Grid'imize basit bir şekilde bağlayacağız.

[VB]

Private Sub MainPage_Loaded(ByVal sender As Object, ByVal e As System.Windows.RoutedEventArgs) Handles Me.Loaded

Dim Liste As New List(Of Urun)

For index As Integer = 1 To 10

Liste.Add(New Urun() With {.Adi = "Ürün Adi" & index, .Satis = Rnd() * 50})

myGrid.ItemsSource = Liste

End Sub

Bütün bu manzara içerisinde bir anda aklınızda "ürün isimleri boş bırakılmasın" şeklinde bir validasyon geldiğini varsayalım. Peki ne yapacağız? Aslında konu tahmin edeceğinizden çok daha basit. İlk olarak validasyon işlemini yapabileceğimiz basit bir yer var, orası da Urun sınıfımızın Property'lerinin Set durumu.

[VB]

Private PAdi As String

Public Property Adi() As String

Get

Return PAdi

End Get

Set(ByVal value As String)

If String.IsNullOrEmpty(value) Then

Throw New ValidationException("isim boş geçilemez!")

Else

PAdi = value

End If

End Set

End Property

Yukarıdaki kod içerisinde sadece tek bir Property'nin set ve get durumunu görüyorsunuz. İlk baştaki örneğimizden farklı olarak Set işleminde gelen value'yu kontrol ediyoruz. Eğer Grid içerisinde bu Property'e denk gelen TextBox boş bırakılırsa doğan olarak arka tarafa grid boş değer döndürerek söz konusu nesnenin property'sini değiştirmeye çalışacak. İşte tam da o notkada devreye girip kontrolleri yapıp gerekiyorsa bir ValidationException fırlatıyoruz. Exception fırlatırken kullanıcıya vermek istediğimiz mesajı da parametre olarak constructor'a geçebiliriz.

Eğer projeyi bu hali ile Debug modunda açarsanız hatayı Debug tarafında görürsünüz. Oysa projeyi Debug mode yerine normal şekilde çalıştırırsanız aşağıdaki manzara ile karşılaşacaksınız.

Basit bir validasyon sonucu...

Gördüğünüz gibi manzara gerçekten çok hoş. Görsel olarak da güzel bir animasyon ile sahneye gelen bu tooltip çoğu validasyon ihtiyacınızı giderecektir. Grid içerisinde herhangi bir ek işleme gerek kalmadan validasyonu çalışır hale getirmiş olsak da farklı kontrollerde Binding ayarlarken vermeniz gereken ek parametreler de mevcut.

[XAML]

<UserControl xmlns:data="clr-namespace:System.Windows.Controls;assembly=System.Windows.Controls.Data"

x:Class="SilverlightApplication81.MainPage" xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation"

xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml" Width="400" Height="300">

<data:DataGrid x:Name="myGrid" AutoGenerateColumns="False">

<data:DataGrid.Columns>

<data:DataGridTemplateColumn>

<data:DataGridTemplateColumn.CellTemplate>

</DataTemplate>

</data:DataGridTemplateColumn.CellTemplate>

</data:DataGridTemplateColumn>

</data:DataGrid.Columns>

</data:DataGrid>

</Grid>

</UserControl>

Gridimizi yukarıdaki şekli ile biraz değiştirdik. Artık DataGrid ile beraber gelen hazır kolonları değil de özel kolon tasarımlarını kullandığımızı düşünelim. Bizim örneğimizde sadece Adi kolonunu ekledik ve bu kolonun tasarımına da bir TextBox koyduk. Böylece bu kolon sürekli TextBox olarak gözükecek. Peki acaba bu TextBox'ı da boş bıraktığımızda validasyon hatasını görebilecek miyiz? Maalesef hayır.

[XAML]

<UserControl xmlns:data="clr-namespace:System.Windows.Controls;assembly=System.Windows.Controls.Data"

x:Class="SilverlightApplication81.MainPage" xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation"

xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml" Width="400" Height="300">

<data:DataGrid x:Name="myGrid" AutoGenerateColumns="False">

<data:DataGrid.Columns>

<data:DataGridTemplateColumn>

<data:DataGridTemplateColumn.CellTemplate>

</DataTemplate>

</data:DataGridTemplateColumn.CellTemplate>

</data:DataGridTemplateColumn>

</data:DataGrid.Columns>

</data:DataGrid>

</Grid>

</UserControl>

Bu noktada değiştirmemiz gereken şey Binding mekanizmamızla alakalı ayarlar. İlk olarak Mode'u TwoWay yaparak buradaki değişikliklerin de nesne tarafına yansımasını sağlıyoruz ki nesne tarafındaki validasyon gerçekleşsin. Ayrıca NotifyOnValidationError ve ValidatesOnExceptions özelliklerini de True yaparak gerekli hataların gösterilmesini sağlıyoruz.

Özel binding ile validasyon.

Görselliği değiştirelim...

Herhangi bir kontrolün validation işlemi sonrasında InValid olması haline gösterilmek üzere InValid State'lerinin bulunması gerekir. Hali hazırda Silverlight içerisindeki çoğu kontrolde bu state'ler zaten hazır ve tasarımları yapılmış durumda. Eğer yukarıdaki örneğimizi Expression Blend ile açar ve TextBox'ın Template'ini editlemek isterseniz söz konusu menüde "Edit a copy" demeyi unutmayın.

TextBox kontolümüzü Template'ini kopyalayarak editleyelim.

Böylece Blend sizin yerinize standart şablonu kopyalayacaktır. Bunu yaptıktan sonra söz konusu şablonun için VisualStateManager'da InValid statelerini bulabilir ve bu stateler için hazırlanmış tasarımları değiştirebilirsiniz.

Blend içerisinde TextBox'a ait ayrı stateler...

State'ler arası tasarımları değiştirdikten sonra büyük ihtimal ile InValid durumunde gösterilen Tooltip'in de tasarımını değiştirebilmek isteyeceksiniz. Blend içerisinden şu an için (Blend 3 MIX Preview sürümü) bir çözüm bulunmasa da kod tarafından gerekli özelleştirmeleri yapabiliriz. Textbox'ımızın Template'inden bir kopya alıp editlerken aslında beraberindeki Tooltip'in tasarımının da bir kopyası uygulamamızın sayfasında Resource olarak saklanıyor.

[XAML]

<UserControl xmlns:data="clr-namespace:System.Windows.Controls;assembly=System.Windows.Controls.Data"

xmlns="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml/presentation"

xmlns:x="http://schemas.microsoft.com/winfx/2006/xaml" xmlns:vsm="clr-namespace:System.Windows;assembly=System.Windows" xmlns:System="clr-namespace:System;assembly=mscorlib" xmlns:d="http://schemas.microsoft.com/expression/blend/2008" xmlns:mc="http://schemas.openxmlformats.org/markup-compatibility/2006"

x:Class="SilverlightApplication81.MainPage" Width="400" Height="300" mc:Ignorable="d">

<UserControl.Resources>

<vsm:VisualStateManager.VisualStateGroups>

<vsm:VisualStateGroup x:Name="OpenStates">

<vsm:VisualStateGroup.Transitions>

<vsm:VisualTransition GeneratedDuration="0"/>

<vsm:VisualTransition GeneratedDuration="0:0:0.2" To="Open">